ABD’de tüketici harcamaları Ekim ayında istikrarlı şekilde arttı. Enflasyonun ılımlı seyretmesi, yüksek faiz ortamına doğru ilerleyen ekonomiye, dördüncü çeyreğin başında güçlü destek sağladı.
Ticaret Bakanlığı bugün, ABD ekonomik faaliyetlerinin üçte ikisinden fazlasını oluşturan tüketici harcamalarının, Eylül ayındaki revize edilmemiş binde 6’lık artışın ardından binde 8 arttığını açıkladı. Ekim ayındaki artış ekonomistlerin beklentileriyle örtüştü.
Geçen ayki harcamalar, işgücü piyasasındaki esneklikle ücret artışları, California’da bazı kesimlere bin 50 dolara kadar teşvik çeki sağlayan tek seferlik vergi iadeleri ve gıda kuponu kullananların yaşam maliyeti ayarlamaları ile desteklendi.
Yüksek enflasyonla mücadele eden ve 1980’lerden bu yana en hızlı faiz arttırım döngüsünün ortasında olan ABD Merkez Bankası (FED), gelecek yıl resesyon riskini arttırıyor.
FED Başkanı Jerome Powell dün yaptığı açıklamada, faiz artış hızını “Aralık ayı gibi” azaltabileceklerini söyledi.
Bu niyet, geçen ay enflasyon eğilimindeki ılımlı seyirle desteklendi. Kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi, Eylül ayı ile aynı oranda artarak Ekim’de de binde 3 yükseldi.
Ekim ayına kadar olan 12 aylık dönemde, PCE fiyat endeksi Eylül ayındaki yüzde 6,3’lük yükselişin ardından yüzde 6 arttı.
Değişken seyreden gıda ve enerji bileşenleri hariç tutulduğunda PCE fiyat endeksi Eylül ayındaki binde 5’lik artışın ardından binde 2 yükseldi.
Çekirdek PCE fiyat endeksi Eylül ayındaki yüzde 5,2’lik artışın ardından Ekim ayında yıllık bazda %5 yükseldi.
FED, yüzde 2’lik enflasyon hedefinde ölçüt olarak PCE fiyat endeksini takip ediyor. Diğer enflasyon ölçütleri yavaşlama işaretleri gösteriyor. Yıllık tüketici fiyat endeksi Ekim ayında son sekiz aydır ilk kez yüzde 8’in altında artış gösterdi.
FED bu yıl politika faizini 375 baz puan arttırarak sıfıra yakın seviyeden yüzde 3,75- 4 aralığına yükseltti.
Haftalık işsizlik yardımı başvuruları azaldı
Ancak işgücü piyasasına ilişkin haberler iyimser görünse de işçi talebi yavaşlıyor.
Çalışma Bakanlığı’ndan bugün açıklanan ayrı bir rapor, 26 Kasım’da sona eren hafta için mevsimsellikten arındırılmış eyalet işsizlik yardımlarına ilk başvuruların 16 bin düşerek, 225 bine indiğini gösterdi. Bu durum, önceki hafta başvuruları arttıran yükselişin gerilediğini gösteriyor.
Başvuruların bir kısmı teknoloji sektöründeki işten çıkarmalarda yaşanan artışı yansıtıyor. ABD’de Şükran Günü ile başlayan, Noel ve yeni yıla kadar süren tatil sezonunda, bazı şirketlerin geçici olarak kapanması ya da işe alımları yavaşlatması nedeniyle de başvurularda dalgalanmalar yaşanabiliyor.
Genel olarak başvurular Covid-19 salgını öncesi seviyelerde seyrediyor. Ekonomi uzmanları son hafta için 235 bin başvuru olacağını tahmin ediyordu.
FED’in dün yayınladığı Bej Kitap’ta Kasım ayında teknoloji, finans ve emlak sektörlerinde “dağınık” işten çıkarmalar yaşandığı belirtilirken, “bazı katılımcıların işgücü ihtiyaçları azalsa da işe alım zorlukları ışığında işçi çıkarma konusunda isteksiz olduklarını ifade ettikleri” kaydedildi.
Merkez Bankası’nın 12 bölgesel şubesinden gelen analizlerle hazırlanan Bej Kitap, ABD ekonomisindeki mevcut duruma ilişkin değerlendirmeler sunuyor.
Teknoloji sektörü işten çıkarmalarda etkili
Bugünün üçüncü raporu, küresel işe yerleştirme firması Challenger, Gray & Christmas’tan geldi. Rapora göre teknoloji sektöründe çalışanların işten çıkarılması, Kasım ayında, ABD’de faaliyet gösteren şirketlerin açıkladığı işten çıkarmaların artışında etkiliydi.
Planlanan işten çıkarmalar geçen ay yüzde 127 artışla 76 bin 835’e yükseldi.
Teknoloji sektörü 52 bin 771 çalışanla yollarını ayırarak, 2000 yılından bu yana en büyük işten çıkarmalara sahne oldu.
Otomotiv, tüketici ürünleri, inşaat, sağlık ürünleri ve ulaşım sektörlerinde de işten çıkarmalarda kayda değer artışlar yaşandı.
Kaynak: VOA / Reuters
