“Yeni Covid-19 dalgası gelecek mi?” diye aportta bekleyen dünya, üçlü kuşatmayla karşı karşıya kaldı. Bir araya gelenler Covid, RSV ve influenza virüsleri. Uzmanların “tridemic” adını taktığı üçlü salgın Türkiye’de de kendini göstermeye başladı.
Dünya Covid-19’lu üçüncü kışına girerken ABD’de şu sıralar gündem maddesi ‘tridemic’ Covid-19, respiratuar sinsitiyal virüs (RSV) ve influenzanın bir arada görüldüğü salgına ‘tridemic’ deniyor. ABD’nin çoğunda grip aktivitesinde erken artışlar olduğunu söyleyen ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) bu sezonun önceki iki sezondan çok daha şiddetli olabileceğine dair göstergeler olduğunu belirtiyor.
ABD’de bu yıl şimdiye kadar yaklaşık 900 bin kişi grip olurken 7 bini hastaneye yatırıldı. 360 kişi ise gripten hayatını kaybetti. Grip yaklaşık altı hafta erken ve önceki yıllardan daha şiddetli başladı. Grip yükü şu anda 2009 H1N1 pandemisinden bu yana en yüksek seviyede. Başka bir analize göre de çocukları daha çok etkileyen influenza ve RSV nedeniyle 21 Ekim günü, ABD’deki pediatrik yatak doluluk oranı, yaklaşık 40 bin yatağın yüzde 75’inin dolmasıyla iki yıldır görülen en yüksek seviyesine ulaştı.
RSV normalin üzerinde seyrediyor
Peki, Türkiye’de de benzer bir endişe var mı? Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ünitesi’nden Prof. Dr. Ateş Kara, Türkiye’de de ‘tridemic’ ihtimalinin olduğunu söyledi: “Bunu gösteren iki parametre var: Birincisi Güney Yarı Küre’de, kış mevsiminin görüldüğü haziran-temmuz aylarında normalin üzerinde influenza görüldü. İkincisi de ABD’de aralıkta görülmesi gereken RSV enfeksiyonu, ekimde başladı ve fazla sayıda görüldü. Covid de devam ettiğinden bir tedirginlik var.”
ABD’den 1-2 hafta sonra Türkiye’de
Önce çocuklarda başlayan ve üst solunum yolu hastalıkları şeklinde kendini gösteren bu virüslerin salgına sebep olduğunu belirten Kara, “Türkiye’nin bulunduğu iklim bölgesi düşünüldüğünde, bu virüslerin sebep olduğu hastalıklar, Avrupa ve ABD‘den bir iki hafta geriden geliyor. Son 2 yıldır Covid o kadar hakimdi ki diğer virüsleri göremedik. Dolayısıyla Türkiye’de de mevsim dışında ve beklenenden ağır semptomlarla görülmesini bekliyoruz” diyor.
Kara, üst solunum yolu enfeksiyonu virüslerinin pandemi öncesi ülkemizdeki seyrini de “Eylül başı parainfluenza ile rhinovirüs görülmeye başlar. Ekim itibarıyla parainfluenza artarken rhinovirüs azalır. Aralıkla birlikte RSV ve influenza başlar. RSV genelde nisanda biter, influenza da ocak ayında yükseliş görülmekle birlikte nisan-mayıs aylarında biter. Sonrasında tekrardan parainfluenza görülür ancak bu virüsler bizde mayısta bitiyor diyebiliriz” sözleriyle anlatıyor ve ekliyor: “Türkiye’de de çocuklarda RSV ve influenza vakaları arttı. ABD’de olduğu gibi, normalde aralık ayında görülmeye başlayan RSV ve influenza salgınının Türkiye’de de erken görülmesi ihtimali var.”
Türkiye’deki çocuk yoğun bakım ünitelerinde henüz ABD’deki gibi bir doluluk yok diyen Kara, “Üst solunum yolu enfeksiyonlarında bir artış var. Türkiye’de de beklenenden erken görülüyor. Çocuklarda belirtiler daha ağır ve 4-5 gün sürerken yetişkinlerde hafif bir burun akıntısı ve 2 gün burun tıkanıklığı gibi daha hafif bir tablo mevcut. Grip vakaları çocuklardan en erken 7, hemen hemen 14 gün sonra yetişkinlerde de görülüyor. Bu nedenle 6 aydan büyük çocuklar başta olmak üzere grip aşılarının yapılması çok önemli” diyor.
Esen Dolma / Oksijen
