ABD Başkanı Joe Biden, sağlık hizmetleri ve iklim krizine odaklanan 437 milyar dolarlık “Enflasyonu düşürme” yasasını imzalayarak onayladı.
Yasa zengin şirketlere vergiyi artırmayı, reçeteli ilaçların fiyatlarının düşürülmesini ve iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik önlemleri içeriyor.
Yasa tasarısı, Demokratlar tarafından geçen yıl ilk kez gündeme getirildiğinde 1,75 trilyon dolar gibi astronomik bir bütçeye sahipti.
Yasayla yapılacak değişikliklerin, gelecek 10 yılda ABD bütçesine 737 milyar dolar gelir sağlayacağı öngörülüyor.
Biden yasaya imzasını atmadan önce “Bu yasayla birlikte Amerikan halkı kazanacak, şahsi çıkarları olanlar kaybedecek” dedi. Yeni yasada iklim ve enerji politikalarına 369 milyar dolar, sağlık sigortası masraflarının azaltılmasına 64 milyar dolar ayrılıyor.
Yılda 1 milyar dolardan fazla kazanan şirketler için de asgari yüzde 15 kurumlar vergisi getiriliyor. Yasa, Kasım ayındaki ara seçimler öncesi Biden’ın hanesine artı olarak kaydedilecek bir siyasi kazanım olarak yorumlanıyor.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE
İklim değişikliği ile mücadeleye 375 milyar dolar ayrılan yasa, Amerikan tarihinde bu konuya ayrılmış en yüksek bütçeyi içeriyor.
Buna göre 2030 yılına kadar ABD’nin karbon emisyonlarının yüzde 42 azaltılması planlanıyor.
Yasa şirketlere karbon emisyonlarını azaltmaları zorunluluğu getirmiyor ancak yenilenebilir enerjiye yatırım yapan şirketlere yönelik vergi avantajları, elektrikli araç alanlara ve evlerinin enerji verimliliğini artıran vatandaşlara para iadesi gibi teşvikler içeriyor.
ENFLASYONA ETKİSİ OLACAK MI?
Yasanın resmi adı “Enflasyonu Düşürme Yasası” (IRA) olsa da, uzmanlar yasanın etkilerini ölçmenin güç olacağını belirtiyor
Pennsylvania Üniversitesi’nden bir grup ekonomist ve veri bilimcinin araştırmasına göre, yeni yasanın enflasyon üzerinde “sıfır ölçülebilir etkisi” olacak.
Demokratlar, zengin şirketlerden alınan vergiyi artırmayı hedefleyen yasa ile, geliri yıllık 400 bin doların altında olanlara vergi artışı getirmeme sözü verdi.
Ancak tarafsız Kongre Bütçe Grubu’nun analizine göre de yıllık 400 bin dolardan az geliri olanlar toplam 20 milyar dolar daha fazla vergi verecek. Cumhuriyetçilerin Senato lideri Mitch McConnell da yasanın “daha fazla vergi, artan enerji faturaları ve agresif vergi denetçileri” anlamına geldiğini savunarak, yasayı eleştirdi.
Cumhuriyetçiler ayrıca kurumlar vergisini artırmanın istihdama darbe vuracağını, hükümet harcamalarını artırarak enflasyonu daha da tetikleyeceğini ve yeni ilaçların geliştirilmesini engelleyeceğini iddia ediyor.
Yasayla gelecek 10 yılda elde edilmesi beklenen 737 milyar dolarlık gelirin büyük kısmının ilaç fiyatlarının düşürülmesinden ve artan vergi denetimlerinden toplanması planlanıyor.
ABD Başkanı Biden’ın yasanın ayrıntılarını ve günlük hayata etkilerini anlatmak üzere çeşitli eyaletleri ziyaret etmesi bekleniyor.
BBC
