Günün erken saatlerinde, New Hampshire’da 10 kişiden daha az nüfusa sahip küçük bir kasaba olan Dixville Notch, ABD’de seçim sonuçlarını bildiren ilk yer oldu. Başkan adayları Kamala Harris ve Donald Trump, üçer oy alarak berabere kaldılar.
Dixville Notch’ta 1960’lardan beri süregelen bir geleneğe göre sandıklar açıldığında altı kişi gece yarısından hemen sonra oy kullandı.
Seçim hakkında bilinmesi gerekenler
ABD’de 18 yaşı ve üzeri en az 186 milyon Amerikalı 47. ABD başkanı için oy kullanma hakkına sahip.
ABD başkanlık seçimlerinde üç şekilde oylama yapılabiliyor: Seçim günü şahsen oy kullanma, seçim gününden önce erken oy kullanma (hem şahsen hem de postayla) ve şahsen oy kullanamayanlar için postayla oy kullanma. Her eyalet bu yöntemler için özel kuralları belirleyebiliyor.
Seçim Günü 5 Kasım olarak belirlendi ancak yaklaşık 77 milyon kişi seçim sürecinin önemli bir kısmı olan erken oylama yoluyla oy kullandı. Seçime katılımı artırmayı amaçlayan erken oy kullanma, 2000’li yıllardan beri muhtelif ABD eyaletlerinde gerçekleştiriliyor. Her eyalet erken oy kullanmanın bir türüne izin verirken postayla veya yüz yüze oy kullanmanın en yaygın seçenekler olduğu ifade ediliyor.
50 eyaletin 47’sinde tüm kayıtlı seçmenler erken oy kullanabiliyor ancak Mississippi, New Hampshire ve Alabama’da engelli olmak gibi sadece sınırlı sayıda onaylanmış nedenlerle bu tür bir sürece izin verilmiyor.
Anketler Trump ve Harris’in özellikle yedi kilit eyalette başa baş yarıştığını gösteriyor: Michigan, Wisconsin, Arizona, Kuzey Carolina, Georgia, Nevada ve Pennsylvania.
Kazananı halk oylaması değil, Seçiciler Kurulu belirliyor. Seçiciler Kurulu, her eyaleti temsil eden ve genellikle parti aktivistleri, eski askeri personel ve medya figürlerinden oluşan 538 seçmenden oluşuyor. Seçiciler Kurulu’nda en fazla delegeye sahip ilk altı eyalet 55 sandalye ile California, 38 ile Texas, 29 ile New York ve Florida, 20 ile Illinois ve Pennsylvania olarak sıralanıyor.
48 eyalette çoğunluğu kazanan başkan adayı eyaletin tüm seçmen oylarını alıyor. Ancak Maine ve Nebraska’da durum farklı seyrediyor. Eyalet çapında kazanana iki oy ve her kongre bölgesinin kazananına bir oy veriliyor.
Seçiciler Kurulu seçmenleri oylarını Aralık ayı ortasında kullanıyor. Bu yıl bu tarih 17 Aralık’a denk gelmişti. Bir adayın kazanabilmesi için 538 seçmenin en az 270’inin oyunu alması gerekiyor. Hiçbir aday bu barajı aşamazsa, karar Temsilciler Meclisi’ne gidiyor.
Kısmi sonuçlar genellikle seçim gecesi ilan edilse de kazanan birkaç gün sonra açıklanıyor. Ancak resmi sayım 6 Ocak’ta Meclis ve Senato’nun ortak oturumunda gerçekleşir. Başkan Yardımcısı, Senato Başkanı olarak nihai sonucu açıklar.
Anketler ne diyor?
Bir yandan postayla ya da şahsen erken oy kullanma işlemleri devam ederken, anketler Trump ve Harris’in başa baş gittiğini gösteriyor.
Ülkede ulusal bazda yapılan tüm önemli anketleri derleyen analiz sitesi Real Clear Polling’e göre, ulusal çaptaki anketlerde genel olarak Trump, Harris’in yüzde 0.1 oranla önünde görünüyor.
NY Times/Sieana ve CNN anketlerinde durum eşit görünürken, Wall Street Journal’da (WSJ) ise Trump’ın, rakibinin yüzde 3 önünde olduğu belirtiliyor.
İngiliz haber ajansı Reuters’ın anketlerine göre ise mevcut ABD Başkan Yardımcısı Haris, 1 puanla yarışı önde götürüyor.
CBS News’un anketine göre de Harris 1 puan önde.
‘Salıncak eyaletlerdeki Trump’ üstünlüğü
En çok oyu alan değil en fazla delegeye ulaşan adayın başkan olduğu Amerikan başkanlık seçim sistemi nedeniyle ‘salıncak eyaletlerdeki’ sonuçlar daha fazla önem taşıyor.
‘Seçiciler Kurulu’ (Electoral College) adı verilen sistem dolayısıyla kritik öneme sahip 7 salıncak eyalet Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, North Carolina ve Wisconsin’deki anketlerin ortalamasına göre Trump, yüzde 0.8 ile az farkla Harris’in önünde yarışı götürüyor.
Trump’ın, rakibi Harris’e en büyük farkı, yüzde 1.9 ile Georgia ve yüzde 2.6 ile Arizona’da attığı görülüyor.
Pensilvanya’da yüzde 0.3 önde olan Trump, Nevada’da yüzde 1 ve North Carolina’da yüzde 1.5 önde görünüyor.
Öte yandan Harris, Michigan’da yüzde 0.9 ve Wisconsin’de yüzde 0.3’le rakibinin önünde çıkıyor.
-Sputnık
