Amerika Birleşik Devletleri’nin Kalifoniya eyaleti kendi iradeleri dışında kısırlaştırılan ve halen hayatta olan 600 civarındaki kişiyi arıyor. Eyalet yönetimi bu kişilere en az 15 bin dolar tazminat ödeyecek.
Fakat arama çalışmalarının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen 310 başvurudan sadece 51’i onaylandı ve 4,5 milyon dolarlık programın sona ermesine 1 yıl kaldı.
Şu ana kadar 103 kişi reddedilirken 3 eksik başvuru kabul edilmedi ve 153 başvurunun incelemesi sürüyor. Fakat yetkililer bir çok kaydın kayıp ya da yokedilmiş olması nedeniyle onay sürecinin çok zor olduğunu belirtiyor.
Söz konusu programda iki gruba tazminat ödenmesi hedefleniyor. Bunların ilkini insan ırkının saflaştırılmasını hedefleyen 1909’da başlayan ve 1930’lu yıllarda zirve yapan öjenik hareketi kapsamında kısırlaştırılanlar diğerini de daha az sayıda da olsa 10 yıl kadar önce devlet hapishanelerinde üreme yetenekleri yok edilenler oluşturuyor.
Kaliforniya 2021 yılında zorla kısırlaştrılanlara tazminat ödemeyi kabul ederek bunu Kuzey Karolayna ve Virjinya’dan sonra bunu onaylayan üçüncü eyalet olmuştu. Fakat programa devlet hapishanelerinde kalanları da dahil eden ilk eyalet oldu.
Öjenik hareketi zihinsel ve bedensel engelli kişilerin çocuk sahibi olmalarını engellemeyi hedefliyordu. 1909 yılında başlayan kısırlaştırmaları en fazla uygulayan eyalet 20 bin civarında kişi ile Kaliforniya olmuştu. Hatta Nazi Almanyası’nın saf ırk politikasının bu hareketten etkilendiği savunuldu.
Şu ana kadar tazminatı onaylananlardan sadece üçü öjenikler döneminde kısırlaştırılanlardan oldu. Bu dönemden kalanların şu anda çok yaşlı olmaları nedeniyle yetkililer binden fazla huzur ve yaşlı bakım evi ile 500 kütüphaneye bilgilendirme broşürleri ve afişleri gönderdi.
