Yeni araştırmalar, beyaz saçların yaşlanmanın kaçınılmaz bir işareti olmanın ötesinde, vücudun kansere karşı koruma mekanizması olabileceğini gösteriyor. Nature Cell Biology dergisinde yayımlanan çalışma, saç köklerindeki melanosit kök hücrelerinin DNA hasarını önlemek için kendini sınırlandırdığını ortaya koyuyor.
Yaşlanmanın en görünür etkilerinden biri olan beyaz saç, yeni bir bilimsel araştırmaya göre aslında vücudun DNA hasarına ve kansere karşı geliştirdiği doğal bir savunma tepkisi olabilir. Hem kadınların hem erkeklerin genellikle estetik bir sorun olarak gördüğü bu değişim, araştırmacılara göre düşündüğümüzden çok daha işlevsel.
Nature Cell Biology dergisinde yayımlanan çalışma, beyaz saçlanmanın, saç köklerindeki kök hücrelerin hücre bölünmesini sınırlayarak potansiyel kanserleşmenin önüne geçtiğini ortaya koyuyor.
Renk veren kök hücreler yaşla birlikte ‘yoruluyor’
Saç rengi, saç köklerindeki melanosit kök hücreleri tarafından üretilen melanin pigmentiyle belirleniyor. Bu kök hücreler her saç döngüsünde bölünerek yeni pigment üreten hücreler oluşturuyor.
Ancak ilerleyen yaşla birlikte bu kök hücreler yenilenme kapasitesini kaybediyor ve pigment üretimi durma noktasına geliyor. Böylece saç telleri gri veya tamamen beyaz hale geliyor.
City St George’s University of London’dan hücre biyoloğu Dot Bennett, bu süreci şöyle açıklıyor:
“Bu hücreler zamanla tükeniyor; buna hücresel yaşlanma (senesens) deniyor.
Bu mekanizma, hücrelerin rastgele genetik hatalarla çoğalarak kansere dönüşmesini engelliyor.”
Farelerde yapılan deneyler mekanizmayı doğruladı
Araştırma ekibi, teorilerini test etmek için melanosit kök hücrelerinin davranışını farelerde izledi. Hayvanlar farklı çevresel stres faktörlerine maruz bırakıldığında, hücrelerin verdiği tepkiler dikkat çekiciydi.
Özellikle iyonize radyasyon, kök hücrelerin hızla olgunlaşmasına ve senesens sürecini tetikleyen biyokimyasal yolların aktif hale gelmesine neden oldu.
Bu durum, kök hücre rezervlerinin hızlı biçimde tükenmesine yol açtı. Yani radyasyon gibi kanser riskini artıran şartlarda, vücut hücre bölünmesini bilinçli olarak sınırladı — bunun doğal sonucu da beyaz saçlanma oldu.
Sputnık
