Kadınların uzay yolculuklarına erkeklerden daha dayanıklı olduğu ortaya çıktı.
Yeryüzünden ayrılıp uzayda bir süre vakit geçirmenin insan vücudunda kemiklerin zayıflaması, bağışıklık sisteminin baskılanması ve DNA’nın zarar görmesi gibi etkiler yaratabildiği biliniyor.
Özellikle Dünya’nın koruyucu manyetik alanının dışında uzun süre kalmak ciddi sonuçlar doğurabilirken, uzay yarışının hızlandığı bu dönemde bilim insanları astronotları korumanın yollarını arıyor.
Nature Communications adlı hakemli dergide 11 Haziran’da yayımlanan çalışmada araştırmacılar uzay yolculuğunun bağışıklık sistemini nasıl etkilediğini inceledi.
Bilim insanları SpaceX’in 2021’deki Inspiration4 görevi kapsamında alçak Dünya yörüngesinde üç gün geçiren iki kadın ve iki erkeğin yanı sıra geçmişte benzer yolculuklara çıkmış 64 astronotun verilerini analiz etti.
Araştırmacıların elde ettiği ön bulgulara göre erkeklerin genlerinin faaliyeti kadınlardan daha çok bozuluyor. Ayrıca genlerdeki aksaklığın Dünya’ya geldikten sonra normale dönmesi, erkeklerde daha uzun süre gerektiriyor.
Bilim insanları makalede “Şimdiye kadar toplanan veriler, uzay yolculuğundaki gen regülasyonu ve bağışıklık tepkisi açısından erkeklerin daha hassas olduğunu gösteriyor” diye yazdı.
Bu eğilimleri doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç var fakat bu tür sonuçların nekahet süresi ve muhtemelen mürettebat seçimi üzerinde etkileri olabilir. Yüksek irtifa, Ay ve derin uzay görevlerinde daha fazla kadın seçilebilir.
Kadınların uzay ortamının yarattığı fizyolojik strese neden daha iyi direnç gösterdiği bilinmiyor. Fakat araştırmacılar bunun hamileliğin yarattığı stresle başa çıkabilme becerisiyle bağlantılı olabileceğini düşünüyor.
Çalışmaya liderlik eden Christopher Mason şu ifadeleri kullanıyor:
Fizyoloji ve sıvı dinamiklerindeki büyük değişikliklere dayanabilmek sadece hamileliği idare edebilmede değil, aynı zamanda uzay uçuşunun stresini fizyolojik düzeyde yönetebilme açısından da harika olabilir.
Bu araştırma, Inspiration4 görevinin yanı sıra başka astronotların verilerinin incelendiği 40 kadar yeni çalışma arasında yer alıyor. Nature’ın hakemli dergilerinde salı günü yayımlanan bu çalışmalardan birinde, Mars yolculuklarının böbreklerde kalıcı hasar bırakabileceği bulunmuştu.
Bilim insanları astronotları korumak için önlem alınması gerektiğini vurgularken bazıları da bu problemlerin uzay görevlerini riske atacağını düşünüyor.
Öte yandan “Ortada bir engel yok” diyen Mason şöyle ekliyor:
Mars’a güvenli bir şekilde gidip gelmememiz için hiçbir neden yok.
–Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering, Washington Post, Nature Communications
