ABD’de uzun süreli sıcak hava dalgası, ısınmış yüzey veya nesnelere dokunan insanlarda yaralanmaya yol açan boyuta vardı. Sıcak hava bağlantılı 2., 3. derece yanıklarla hastaneye başvuranların sayısında artış bildirildi. Arizona sağlık görevlileri, güneşin aşırı kızıştırdığı metal araçlara dokunan veya asfalta düşenlerin yaralandığını söyledi.
Arizona eyaletinin Phoenix şehrinde sıcaklık art arda 24 gün 43 derecenin (110F) üstüne çıkarak rekor kırarken, zemin sıcaklığı neredeyse kaynama noktasına ulaştı. İnsanlara bir nebze rahat nefes aldıran klimalara yoksullar ve evsizler ulaşamazken, klimalı ev, ofis, AVM’den mahrum olup sokağa çıkanları güneşin aşırı kızıştırdığı metal araçlar veya asfaltla temas sonucu ağır yanık tehlikesi bekliyor.
BBC News’a konuşan Arizona Yanık Merkezi’nden Dr. Kevin Foster, merkezin 45 yatağının tamamının şu anda dolu olduğunu ve bu hastaların yaklaşık üçte birinin kavurucu beton ve asfalt yüzeylere temas nedeniyle ciddi yanıklara maruz kaldığını söyledi.
Yaz mevsiminin yanık şikayetleri için yoğun bir dönem olduğunu, ama bu kez beklenenden daha yüksek sayıda geldiğini belirten Dr. Foster, başvuran hasta sayısının şimdiden 2022’deki sayıyı geçtiğini aktardı.
Dr. Foster’a göre hastaların çoğu, sıcakta dengesini kaybedip düşen yaşlılar veya düştükten sonra yerden hızla kalkamayan çocuklar. ‘En büyük sorunu’ ise genellikle susuz kalan ve kaldırımlarda bayılabilen uyuşturucu kullanıcıları oluşturuyor.
“İnsanlar sıcak bir yüzeye inip kaldıklarında, sadece 10 ila 15 dakika içinde ısı bitkinliği, yanıklar ve diğer sorunlar başgösterir” diyen Foster, ‘yanıkların bir kısmının deri nakli gerektirecek kadar derin, üçüncü derece yaralanmalar olduğuna’ dikkat çekti.
Arizona Yanık Merkezi’nde hastaneye yatırılmamış 150’den fazla hasta da metal araba, emniyet kemeri gibi sıcak yüzeylere dokunmaktan kaynaklanan yanıklar için tedavi görüyor.
Bir arabanın içi veya bir yolun karanlık asfalt yüzeyinin hava sıcaklığından çok daha sıcak olabileceğini araştırmalar gösterdi. Metal veya asfalta sadece birkaç saniye dokunmak ciddi yanıkların ortaya çıkmasına yetiyor.
Yüzey yanıklarından kaynaklanan tehlike, aşırı sıcağın kavurduğu diğer bölgelere de yayılıyor. NBC News’a konuşan Nevada eyaletinin Las Vegas şehrinde yaşayan 73 yaşındaki ABD Hava Kuvvetleri gazisi Christopher Malcolm, sıcaklığın yine 43 dereceye ulaştığı günlerden birinde otobüs durağında yere oturduğu için kötü şekilde yandığını söyledi.
Kot pantolon giymesine rağmen kalça derisinin yandığını belirten Malcolm, “Daha önce de sıcağa maruz kaldım. Yaklaşık 7 yıl Filipinler’de yaşadım. Sıcak yüzünden hiç böyle sorunlar yaşamadım” dedi.
Sıcaktan yanmak da sınıfsal
Phoenix’teki sıcak hava dalgasının kırıp geçirdikleri ise klima alamayan yoksullar ve evsizler. Sıcaktan koruyacak araçlara sahip olmayan insanlar, mobil tıbbi birimlerin yardım çabasına terk edilmiş durumda.
Devlet yok, gönüllüler bir rahat nefes sunmaya çalışıyor
Örneğin Arizona’nın Maricopa bölgesinde Sıcaktan Rahatlatma Ağı (Heat Relief Network), insanların birkaç saat klima ve su almak için ziyaret edebilecekleri 235 soğutma ve hidrasyon alanıyla birlikte çalışıyor.
Klimasını ihtiyaç duyanlara açanlar sayesinde
Ağ’ın çalışmalarını koordine eden Cleo Warner, bu alanları ziyaret edenlerin evsizlerle klimalarını tüm gün çalıştırmaya veya klima almaya gücü yetmeyenler olduğunu belirtti.
Ağ’ı 2009’da bir diğer özellikle sert sıcak hava dalgası sırasında başlattıklarını aktaran Warner, alanların genellikle serin bir odada birkaç yedek sandalyesi olan işletmeler veya ibadethaneler gibi kar amacı gütmeyen kuruluşlardan gönüllüler tarafından yönetildiğini kaydetti.
Ağ, ilk kez bu yıl insanların günün en sıcak saatlerinde uzanıp uyuyabilecekleri dinlenme merkezlerini de bünyesine kattı. Warner, şimdilik 18 dinlenme merkezi olduğunu ve bunların topluluktan gelen taleplere yanıt olarak ortaya çıktığını söyledi.
‘İklim değişikliği olmasaydı böyle yanmayacaktık’
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), küresel çapta sıcaklıkların 1980’den bu yana 6 kat artış gösterdiğini belirtirken, Britanya, Hollanda ve ABD’deki üniversite ve meteoroloji kurumlarından bilim insanlarının Dünya İklim Atıf Grubu (World Weather Attribution-WWA) grubu, Avrupa ve Kuzey Amerika’da sıcak hava dalgaları yaşanmasının iklim değişikliği olmasaydı neredeyse imkansız olacağı analizini yaptı.
‘Sıcak hava dalgaları daha sıklaşacak’
Fosil yakıtların yakılmaya devam edilmesi ve diğer insan faaliyetlerinin yol açtığı küresel ısınma nedeniyle sıcak hava dalgalarının ‘artık olağandışı olaylar olmaktan çıktığını’ belirten analizde, küresel ısınma sürekli arttığından sıcak hava dalgalarının da daha sıklaşacağı öngörüldü.
AA / Sputnık
