Bilim insanları başka bir canlı türünden insana organ nakli konusunda yeni bir çığır açan gelişmeye imza attı. Genetiği değiştirilmiş bir domuzda geliştirilen böbreğin insan vücudunda sorunsuz çalışmaya başladığı bildirildi.
İlk kez denenen bu ameliyat Amerika Birleşik Devletleri’nin New York kentinde, beyin ölümü gerçekleşmiş, solunum cihazına bağlı yaşayan ve organlarının başka bir hastaya nakli mümkün olmayan bir hasta üzerinde yapıldı.
Vücuda tam olarak yerleştirilmeyen ancak üst bacaktan damarlara bağlanan organın çok kısa bir sürede normal işlev kazanarak idrar ve keratinin attığı belirtildi.
Ameliyatın yapıldığı New York Langone Nakil Enstitüsü Müdürü Dr Robert Montgomery operasyonun daha önce canlı bağışçılardan alınan organ nakline benzediğini ifade ederek sonucun beklediklerinden de iyi olduğuna dikkat çekti.
Ölüm sonrasındaki nakilllerde organların hemen çalışmadığını, bunun günler hatta haftalar sürebildiğini belirten uzman organın dışarıdan işlev kazanmasının iç naklin ardından da çalışacağının işareti olduğunu kaydetti.
Yanıtlanması gereken sorular var
Bilim insanları henüz bilimsel değerlendirmeden geçmeyen bu gelişmenin organ nakli için yeni bir dönem açacağı görüşünde. Uzun zamandır domuzlarda insana nakledilmeye uygun organ üretmek için çalışan bilim insanları bu yöntem sayesinde böbreğin yanı sıra akciğer ve kalbin de geliştirilebileceği ve bunun dünyada organ nakli bekleyen milyonlarca insan için hayat kurtarıcı olabileceğini belirtiyor.
Bazı uzmanlara göre genetiği değiştirilmiş domuzlardan elde edilen organların birkaç ay içerisinde nakilllerde kullanılmaya başlayabilir.
Diğer bazı uzmanlar ise bunun için daha araştırmaya ihtiyaç olduğunu düşünüyor. Bunun en büük gerekçesi olarak da bu organların yaşam süresinin henüz bilinmemesini öne çıkarıyor.
Birleşik Organ Paylaşım Ağı’ndan Dr David Klassen bu gelişmenin bir dönüm noktası olduğunu kabul etmesine rağmen organın uzun dönemde insan vücudunda reddedilmesi ihtimaline dikkat çekiyor ve domuzlardan geçebilecek virüslerin insanı enfekte edebilme riskine karşı uyarıyor.
Başka bir canlıdan insana organ nakli konusunda getirilen eleştirilerden bir diğeri de insanlara organ üretmek için hayvan yetiştirilmesinin hayvan hakları açısından yaratabileceği etik tartışmalar oluşturuyor.
Organ naklinde domuzlar daha çok avantaj sağlıyor
Başka bir canlı türünden insana organ ya da doku nakline dair araştırmalar çok eskiye dayanıyor. Yüzlerce yıl önce hayvanların kan ve derisinin insanlarda kullanılması için denemeler yapıldığı biliniyor.
1960’larda ilk defa şempanzelerden alınan böbrekler insanlara nakledilmişti. Bu nakil sonrasında hastaların bir çoğu ölmüş, hastaların en uzun yaşam süresi dokuz ay olmuştu.
1983’te bir babun kalbi Bebek faye adlı bir bebeğe nakledilmiş ancak bebek 20 gün sonra yaşamını yitirmişti.
Bilim insanlarına göre domuzlar primatlara göre organ üretimi konusunda daha fazla avantaj sunuyor. Yetiştirilmesi daha kolay olan domuzlar altı ayda bir insan büyüklüğüne ulaşıyor. Domuz kalp kapakçıkları rutin olarak insanlarda yapılan nakillerde kullanılıyor ve bazı diyabetli hastalara domuzlardan pankreas hücresi naklediliyor. Domuz derisi de yanık tedavisinde kullanılıyor.
