‘Kariyer Kılavuzu’nun konuğu NASA’da çalışan Umut Yıldız. Türkiye’de devlet eğitimi alıp, nasıl yurtdışında doktora yaptı? NASA’ya nasıl seçildi? Kendisinin başardıklarını örnek alan öğrencilere ve uzay gibi iş sahası kısıtlı olan meslek gruplarına eğilimli çocuk sahibi olan ailelere tavsiyeleri nelerdir?
Umut Yıldız, NASA’ya ait JPL’de Derin Uzay İletişimi ve Astrofizik alanlarında araştırmacı olarak çalışıyor. Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümünde lisansını tamamladıktan sonra, yüksek lisansını Hollanda’da bitirip, doktorasını Moleküler Astrofizik alanında yapmış. Devlet eğitimi ile üniversiteyi bitirip, büyük başarılarla şu an NASA’da çalışmasını sürdürüyor.
NASA’da Çalışma Koşulları İyi Mi?
Amerika’daki iş saatleri ve işçi hakları gibi meselelerde her şey yerli yerine oturmuş olduğu için, NASA’da da durumun aynı olduğunu söylüyor Umut Yıldız. Ama daha çok projeye bağlı ve işiniz bitmezse, şahsi kararınızla çıkmayı tercih etmediğinizi belirtiyor. Normalde 8.30-17.30 arası çalışıyor Yıldız.
Örneğin tam fırlatmaya yakın zamanlarda ya da Mars’a iniş dönemlerinde, elbette ailesini çok fazla görmeden uzun saatler çalıştığını ifade ediyor.
Amerika’daki Hayatı Seviyor Mu?
California’daki hayatından mutlu olduğunu belirtiyor. Aslında Amerika’nın başka bir yerinde
yaşamamış. Hatta, geldiği ilk gün, Pazar saat 18.00’de uçaktan indiğini ve hemen ertesi gün 8.00’de JPL’de işe başladığını anlatıyor. 8 senedir Los Angeles’te yaşıyor ve başka eyaletlerle karşılaştırma şansı olmamış bu sebeple.
Burada en çok, her zaman güneşli havaya sahip olmaktan mutlu, çünkü daha önce 8 sene
Hollanda’da yağmurlu ve kasvetli bir iklimde yaşamış.
Amerika Macerası Nasıl Başladı?
Doktoradaki araştırma konusu, yıldızlarda oksijen moleküllerinin oluşumu hakkında olan Yıldız, uzun araştırmaların sonucunda önemli bir ipucu yakalayıp, iyi bir makale ortaya çıkarınca son senesinde, NASA basın bülteninde de yayınlanmış.
Aslında bir seneliğine gelmiş, ancak 8 senedir NASA’da çalışmaya devam ediyor.
NASA’da Çalışmak İsteyen Gençler Nereden Başlamalı?
Şu anki öğrenciler şanslı, projeler üretebiliyorlar. Hatta bilim yarışmalarına katılma imkanları da var. Ama bunlar için, önce fikir üretmeleri lazım. Fikir üretebilmek için ise okuyup, araştırmak lazım. Bu bir döngü diyor Yıldız.
Lise öğrencilerine bu sebeple fikir üretip, TÜBİTAK’ın bilim yarışmalarına katılmalarını öneriyor. Ama lise son sınıfta olanlar tabii ki sınava hazırlanmalılar.
Üniversitelerde ise bilim kulüplerine üye olmalarını ve bu kulüplerle birlikte yine bilim yarışmalarına, hatta uluslararası yarışmalara katılmalarını tavsiye ediyor. Şu anda Amerika’da çok fazla yarışma olduğunu hatırlatıp, her sene birçok Türk öğrencinin de, bu yarışmalara gelmişken kendilerini NASA’da mutlaka ziyaret ettiklerine de değiniyor.
Özellikle üniversite öğrencilerine sesleniyor; “Elbette notlar önemli, GP’nizi en azından 3.0’ın
üzerinde tutmaya çalışın. İngilizcenizi üniversite bitmeden halledin, çünkü dili üniversite döneminde hallederseniz, çok farklı kapılar açılacaktır sonrasında. Bir de bol bol kulüp aktivitesi yapın. Böylece CV’nizi geliştirmiş olursunuz. Bu, sizin yalnızca verilen dersi yapan bir öğrenci olmadığınız anlamına geliyor.” diyor.
NASA için ise, Amerika’da da sorsanız herkesin burada çalışmak istediğini söylüyor. Ama Amerika’da çok iyi üniversiteler olmasına rağmen, bu okullardan her mezun olan NASA’da işe alınmıyor. Ama Amerikalıların yanı sıra, kendisi gibi yabancıların da bu fırsatı yakalayabildiğine işaret ederek, sizin de bir yabancı olarak burada çalışabilmeniz için, bir şeyleri herkesten farklı yapmanız gerektiğine vurgu yapıyor. Yani daha iyisini yapmalısınız.
Kendi şansı da, doktoradaki son senesinde iyi bir sonuca ulaşıp, çok iyi bir makale yazması olmuş. Yani sonuç olarak master ve doktoranızda da ilginç şeyler yapmayı başarırsanız, bunun size farklı kapılar açabileceği kanısında Yıldız.
Ailelere Tavsiyeleri Neler?
Kendi çocukluğunda uzayla ilgilenen çok insan olmadığını hatırlatıyor. Şu anda ise kendinizi
geliştirmek için çok fazla kaynak var. Özellikle de aynı konuya ilgi duyan başka bireylere ulaşmak, sosyal medya sayesinde oldukça kolay.
Aileler uzay, matematik gibi çok ilgi görmeyen konulara ilgi duyan çocuklara sahipler ise, çocuklarının geçimlerini bu alanlardan kazanamayacaklarını düşünüp, destek olmadıklarına değiniyor. Oysa ki, bugün hayatımızı kolaylaştıran birçok icat ve keşif bu tür insanların varlığı sayesinde olmuş. Belki bir gün onların çocukları da önemli bir keşif yapıp tarihe ismini yazdıracaklar.
O sebeple çocuklarına seçtiği yolda bolca destek olmalarını öneriyor. Çünkü kendi ailesini de ikna etmesi hiç kolay olmamış. 90’lı yıllarda hiç astronom ve fizikçi görmemiş bir aileye, fizikçi olmak istediğini söylemenin hiç de kolay olmadığını anlatıyor. Düşünün ki, ancak master bittiğinde babası durumu kabullenmiş.
İyi bir master süreci geçirmesine rağmen, doktora yeri bulmak da hiç kolay olmamış o dönem.
Başvurduğu 10 yerden 9’u direkt reddetmiş. O zaman neredeyse babasının dediği gibi, başka bir işe kanalize olma kararı almışken, sonunda kabul edilmiş.
Umut Yıldız’ı; ‘Tek Çare Uzay’ Youtube kanalından takip edebilirsiniz.
Kaynak: Kariyer Kılavuzu / Abdpost
